Petroglyphum Index Historia | Interpretatio | Index situum petroglypha habentium | Nexus interni Nexus externi | Bibliographia | Notae | Tabula navigationisGrimes Point National Recreation apud www.americantrails.orgOHS - Places - Leo Petroglyph apud www.ohiohistory.orgMaturango Museum Petroglyph Tours (DesertUSA) apud www.desertusa.comBC Parks - Petroglyph Provincial Park, Nanaimo, Vancouver Island, British Columbia apud www.britishcolumbia.comArs lapidea NorthumberlandPetroglyphae DampierPetroglyphae in PeruAncient Indians made "rock music," BBC News, Friday, 19 March, 2004
Aetas lapideaArs praehistoricaHistoria communicationisInscriptionesPraehistoria scripturae
GraecoFrancogalliceimagolapidisAmericam Septentrionalemtoto orbe terrarumhominibuspraehistoricispictographaeartis lapideaePetromorphasaxisInukshukarcticisregionibusPalaeolithicaeNeolithicaeKamyana Mohylasystematum scribendipictographaideogrammataculturaecultura Occidentalisaeculo vicensimoAntarcticamAfricaAustraliaScandinaviaSiberiaAmerica SeptentrionaliastronomicascribendiIndiagongAngliceAetate Aenea NordicaScandinaviatribusInscriptiones SibericaerunorumPsychologia IungianaMirceae Eliadesymbolaatavisticaarchetypicageneticacerebrishamancommutato sensús statuhallucinogenumgeometricaconstantia formaeAnglicepicturis cavernarumAnglicecerebromedicamentiscapitis doloribusAngliceHavaiorumHawaii Volcanoes National ParkOrongoneInsulae PaschalisMakemakeUtaUtaArizonaeCaliforniaeSigna poculi et anuli
Petroglyphum (ex Graeco petros 'lapis' + glyphein 'caelare, scalpere, sculpere'; verbo primum facto Francogallice pétroglyphe) sive scalptura lapidaria[1] (-ae, f)[1] est imago a superficie lapidis abradendo, incidendo, scalpendo, terendo, vellicandove facta. Eruditi praeter Americam Septentrionalem, ut tales imagines dicant, plerumque verba pro caelatura, scalptura, sculptura, vel alias descriptiones modi, adhibent. Petroglypha toto orbe terrarum inveniuntur, saepe cum hominibus praehistoricis consociatae.
Non omnes petroglypha sunt pictographae, imagines super lapidem descriptae vel pictae. Ambo imaginis genera sunt exempla latioris categoriae, artis lapideae. Petromorpha, exemplaria formaeque a multis et magnis saxis humi ab hominibus factis, etiam sunt distinctae. Inukshuk quoque sunt unica, solum in regionibus arcticis inventa, reproductionibus imitationibusque? in regionibus australioribus confectis exceptis.
Index
1 Historia
2 Interpretatio
3 Index situum petroglypha habentium
3.1 Africa
3.2 Asia
3.2.1 Atropatene
3.2.2 Corea
3.2.3 India
3.2.4 Kazachstania
3.2.5 Kyrgyzstania
3.2.6 Pakistania
3.2.7 Russia
3.2.8 Sina
3.3 Oceania
3.3.1 Polynesia
3.3.2 Australia
3.3.3 Philippinae
3.4 America Australis
3.5 Media America
3.6 America Septentrionalis
3.6.1 Portus Dives
3.6.2 Republica Dominicana
3.7 Europa
3.7.1 Britannia
3.7.1.1 Anglia
3.7.1.2 Scotia
3.7.2 Francia
3.7.3 Hibernia
3.7.4 Hispania
3.7.5 Italia
3.7.6 Lusitania
3.7.7 Norvegia
3.7.8 Russia
3.7.9 Suecia
3.7.10 Turcia
3.7.11 Ucraina
3.8 Media Orientalis
4 Nexus interni
5 Nexus externi
6 Bibliographia
7 Notae
Historia |
Antiquissimae petroglypha facta sunt circa terminum aetatum Palaeolithicae posterioris et Neolithicae, abhinc annos circa 10 000 ad 12 000, vel fortasse noviore (Kamyana Mohyla). Abhinc annos circa 7000 ad 9000, alii systematum scribendi praecursores, sicut pictographa et ideogrammata, fieri coeperunt. Petroglypha autem longe lateque diffusa sunt, et aliae culturae diutius continuaverunt eos adhibendo, etiam donec contactum cum cultura Occidentali incidit, saeculo vicensimo. Petroglypha inveniuntur omnino in orbe terrarum praeter Antarcticam, praecipue in Africa, Australia, Scandinavia, Siberia, et America Septentrionali inter occasum solis et meridiem spectante.
Interpretatio |
Multae theoriae petroglyphorum significationem secundum locum, aetatem, et genus imaginis explicant. Alia petroglypha habentur signa astronomica, aliae tabulae (mappae), et aliae symbolicae communicationis formae, cum genere "prae-scribendi." Nonnullae forsitan sint reliquiae rituum; certi situs in India, exempli gratia, putantur esse instrumenta musica, appellata "gong lapidea" (Anglice rock gongs).[2]
Aliis petroglyphorum imaginibus probabiliter fuerunt penitae significationes culturales religiosaeque societatibus quae eas fecerunt. Multa petroglypha habentur genus linguae symbolicae vel ritualis, non plene comprehensae. Glypha ex Aetate Aenea Nordica in Scandinavia ut videntur indicant fines inter tribus, quamquam eis etiam sint significationes religiosae. Inscriptiones Sibericae paene accedunt similem esse novis runorum formis, sed, quamquam bene non iam intellectae, non habentur cum eis consociatae.
Explicationes controversae docentur a Psychologia Iungiana et iudiciis Mirceae Eliade. Secundum has theorias, similitudo inter petroglypha (et alia symbola atavistica vel archetypica) culturarum continentiumque distinctorum genetica sit hereditas structurae cerebri humani.
Aliae theoriae subiciunt petroglypha factas esse a vates (shaman?) in commutato sensús statu? (Lewis-Williams 2002), fortasse inducto ab usura
hallucinogenum naturalium. Multa exemplaria geometrica, dicta constantia formae (Anglice form constants), quae in petroglyphis et picturis cavernarum passim reperiuntur, probata sunt stabiliter infixa? (Anglice: hard-wired) cerebro humano; multa in turbationibus oculorum et alucinationibus a medicamentis, severis capitis doloribus (hemicraniis; Anglice migraines), et aliis stimulis effectis reperiuntur.
Index situum petroglypha habentium |
Africa |
Tassili n'Ajjer Algeriae
Bidzar Cameroniae- Bambari, Lengo, et Bangassou in meridie Reipublicae Mediae Africae; Bwale in occidenti
Niola Doa Tzadiae- Vallis Niari Fluminis in Republica Congolensi, 250km inter occasum solis et meridiem Brazzavillae
- Vallis Ogooue Fluminis Gaboniae
Akakus Libyae
Jebel Uweinat Libyae- Vallis Draa Fluminis in Maroco
Twyfelfontein Namibiae
Camelopardales in Dabous Rock, Air Mountains Niger
Wadi Hammamat in Qift Aegypti
Asia |
Atropatene |
- Gobustan State Reserve
Corea |
- Bangudae Petroglypha
India |
- Edakkal Cavernae
Bhimbetka perfugia lapidea in Raisen Pago in Madhya Pradesh- Perumukkal, Thindivanam, ante Chennai, Tamil Nadu.
Kazachstania |
- Pelvis Chumysh Fluminis
- Tamgaly ad Ili Flumen
- Tamgaly
Kyrgyzstania |
- Nonnulli situs in Tianschanicis montibus: Cholpon-Ata, Valles Talas, Saimaluu Tash, et promontorium saxosum Solium Suleiman appellatum in Oblasto Osensi in Fergana Valle.
Pakistania |
- Rock art and petroglyphs in Northern Areas
Russia |
- Petroglypha locis Kalbak-Taš ('Lapis Planus') prope ripam dextram Tschuiae fluminis in re publica Altai
- Pictogrammata Sulekensia (Sulekskaja pisanica) in re publica Chakassia
- Pictogrammata Tomensia (Tomskaja pisanica) in regione Kemerovensi
Sina |
- Octo situs in Hong Kong: in insula Tung Lung, Kau Sai Chau, Po Toi Island, Cheung Chau, Shek Pik Lantau Insulae, Wong Chuk Hang, et Sinu Undae Magnae in Hong Kong Insula, Lung Ha Wan in Sai Kung
Yin Montes in Mongolia Interiore
Oceania |
Polynesia |
Petroglypha in occidentali Havaiorum litore.
Hawaii Volcanoes National Park.
Petroglypha in Orongone Insulae Paschalis: Makemake apud fundamentum et duo tangata manu altiore.
Havaii (praecipue Magna Insula)- Petroglypha Insulae Paschalis
Australia |
Arecani Terra / Kakadu National Park, Australia Septentrionalis
Murujuga Australiae Occidentalis
Sydney Rock Engravings Novae Cambriae Australia
Philippinae |
Angono Petroglyphs in Rizal Philippinarum
America Australis |
Cumbe Mayo Peruviae
Petroglypha Pusharo Peruviae
Corantijn Pelvis Surinamiae
Caicara del Orinoco Venetiolae
Media America |
Rincon de la Vieja Orae Opulentae
America Septentrionalis |
Uta meridionalis.
Uta meridionalis.
Petroglyphum sicut tela in White Tank Mountain Regional Park Waterfall Trail Arizonae.
Petroglypha in Bishop Tuff tableland,Californiae orientalis.
Anulus Mons Marin Comitatus Californiae
Arches National Park Utae
Capitol Reef National Park Utae
Columbia Hills State Park Vasintoniae[3]
The Cove Palisades State Park Oregoniae
Death Valley National Park Californiae
Dinosaur National Monument, Colorati et Utae- Glypha Virginiae Occidentalis
Grimes Point Nivatae Grimes Point National Recreation apud www.americantrails.org
Jeffers Petroglypha Minnesotae
Kanopolis State Park Kansiae
Kejimkujik National Park Novae Scotiae
La Proveedora Caborcae Mexici
Lava Beds National Monument prope Tule Lake Californiae
Legend Rock Petroglyph Site, Thermopolis Vyominae
Leo Petroglypuma Leonis Ohii OHS - Places - Leo Petroglyph apud www.ohiohistory.org
Maturango Canyon in Coso Range (Northern Mojave) CaliforniaeMaturango Museum Petroglyph Tours (DesertUSA) apud www.desertusa.com- Mina in Novo Leone Mexici
Newspaper Rock State Historic Monument Utae
Olympic National Park Vasintoniae
Paintlick Mons Tazewell Comitatus Virginiae [1]
Petit Jean State Park Arcansiae- Petrified Forest National Park
- Petroglyph National Monument
Petroglyphs Provincial Park, ad septentrionalem Peterborough Ontarionis
Petroglyph Provincial Park, Nanaimo Columbiae Britannicae BC Parks - Petroglyph Provincial Park, Nanaimo, Vancouver Island, British Columbia apud www.britishcolumbia.com
Sanilac Petroglyphs Historic State Park Michiganiae
Sedona Arizonae
Seminole Canyon Texiae
Sloan Canyon National Conservation Area Nivatae
Red Rock Canyon National Conservation Area Nivatae
Rochester Rock Art Panel Utae
Sanctus Ioannes, US Virgin Islands
South Mountain Park Arizonae
Stuart Lacus Columbiae Britannicae
Three Rivers Petroglyphs Novi Mexici [2]
Valley of Fire State Park Nivatae
White Tank Mountain Regional Park, Waddell Arizonae
Writing Rock State Historical Site Dakotae Septemtrionalis
Writing-on-Stone Provincial Park ad orientem Milk Fluminis Albertae
Portus Dives |
Lapis Scriptus (La Piedra Escrita) in Jayuya Portus Divitis- Caguana Indian Park in Utuado Portus Divitis
Caverna Indorum (La Cueva del Indio) in Arecibo Portus Divitis- Tibes Indian Park in Ponce Portus Divitis
Republica Dominicana |
Caverna Miraculorum (Cueva de las Maravillas)
Tres Oculi (Los tres Ojos)
Europa |
Britannia |
Anglia |
Signa poculi et anuli in:
- Northumberland
- County Durham
Ilkley Moor Yorkshire,
Gardom's Edge Derbyshire
Scotia |
Museum of Ayrshire Country Life and Costume, Ayrshire Septentrionalis
Francia |
Mercantour National Park Franciae
Hibernia |
Newgrange Hiberniae
Hispania |
- Petroglypha in Galaecia
Italia |
- Petroglypha in Valcamonica
Stela Bagnolo Valcamonicae Italiae
Lusitania |
Ars Palaeolithica in Côa Valle Lusitaniae
Norvegia |
- Petroglypha apud Altam
- Petroglypha in Media Norvegia
- Petroglypha apud Møllerstufossen
- Petroglypha apud Tennes
Russia |
- Petroglypha Belomorskensia, Kanozerensia et Onegana in re publica Carelia (res publica)
- Pictogrammata Uralensia in regione Sverdlovskensi
Suecia |
Tanumshede (Bohuslän)
Himmelstalund (prope Norrköping in Östergötland)
Enköping Upplandiae
Southwest Skåne Götalandiae
Alvhem Västra Götalandiae
Torhamn Blekingiae
Nämforsen Ångermanlandiae
Häljesta Västmanlandiae
Slagsta Södermanlande
Glösa Jämtlandiae- Sepulcrum Regis
Turcia |
Kars, Camuslu Vicus
Kars, Kagizman Caverna- Erzurum, Cunni Caverna
- Ordu, Esatli
- Hakkari, Gevaruk Valles
Ucraina |
Tumulus lapideus (Kam'jana Mohyla)- Stelae lapideae Ucrainae
Media Orientalis |
Wadi Rum Iordaniae- Wadi Faynan Iordaniae
- "Graffiti Rocks", circa 110 km SW of Riyadh ante via ad Meccam
Nexus interni
- Ars lapidea
- Ars megalithica
- Ars parietalis
- Geoglypha
- Historia communicationis
- Inukshuk
- Petrosomatoglypha
- Petroforma
- Pictura cavernarum
- Signum poculi anulique
- Stela
Nexus externi |
Vicimedia Communia plura habent quae ad petroglyphas spectant. |
- Ars lapidea Northumberland
- Petroglyphae Dampier
- Petroglyphae in Peru
Bibliographia |
- Beckensall, Stan. 1983 Northumberland's Prehistoric Rock Carvings: A Mystery Explained. Rothbury, Northumberland: Pendulum Publications.
- Beckensall, Stan. 2001. Prehistoric Rock Art in Northumberland. Tempus Publishing. ISBN 0-7524-1945-5.
- Beckensall, Stan, et Tim Laurie. 1998. Prehistoric Rock Art of County Durham, Swaledale and Wensleydale. County Durham Books. ISBN 1-897585-45-4.
- Keyser, James D. 1992. Indian Rock Art of the Columbia Plateau. University of Washington Press. ISBN 978-0-295-97160-5.
- Lewis-Williams, D. 2002. A Cosmos in Stone: Interpreting Religion and Society through Rock Art. Walnut Creek, California: Altamira Press.
- Morris, Ronald. 1979. The Prehistoric Rock Art of Galloway and The Isle of Man. Blandford Press. ISBN 978-0-7137-0974-2.
Notae |
↑ 1.01.1 Ebbe Vilborg. Norstedts svensk-latinska ordbok. Editio secunda anni 2009.
↑ Ancient Indians made "rock music," BBC News, Friday, 19 March, 2004.
↑ Keyser 1992.